STOWARZYSZENIE

CZŁONKOSTWO

Na członkach Stowarzyszenia spoczywa jego przyszłość, stąd też witamy w szeregach naszych członków każdego, komu podoba się HAUS SCHLESIEN. Członkowie popierają cele i działalność kulturalną Stowarzyszenia w sposób idealny poprzez inspirujące współdziałanie, wyszukiwanie dóbr kultury, odwiedziny i propagandę na rzecz HAUS SCHLESIEN oraz materialny poprzez darowizny i składki członkowskie. O działaniach Stowarzyszenia informuje kwartalnik „Brief aus dem HAUS SCHLESIEN“ („List z HAUS SCHLESIEN“). Opiekę nad członkami sprawuje Sabine Beringer (+49(0)2244 215 lub mitglieder@hausschlesien.de).

Deklaracja członkowska (pobrać plik pdf)
Upoważnienie do pobrania należności (pobrać plik pdf)

HAUS SCHLESIEN zgodnie z § 5 ustęp 1 nr 9 Ustawy o podatku od osób prawnych poprzez ostatnią decyzję urzędu skarbowego St. Augustin z 06.09.2013 dla realizacji swoich służących dobro powszechnemu celów została zwolniona z podatku od osób prawnych. Za przekazywane darowizny i składki członkowskie Stowarzyszenie może wystawiać potwierdzenia będące podstawą do odliczenia od podatku.

Dane konta bankowego:
Volksbank Köln Bonn eG
IBAN DE68 3806 0186 2601 3180 19
BIC GENODED1BRS

ZARZĄD

Obecny skład zarządu:

I wiceprezydent Adrian Sobek (Kolonia)
II wiceprezydent Kristian Bielow (Leipzig)
Skarbnik Ernst Kückels (Ratingen)
Członek zarządu Karl-Heinz Nagel (Schifferstadt)
Członek zarządu Nicola Remig (Bonn)

Od założenia Stowarzyszenia jego losami kierowało sześciu prezesów:

09.11.1973 – 22.07.1984

Dr. Wolfgang Schneider

(ur. 25. 09.1906 w Wrocławiu, zm. 22.07.1984 w Bonn)

28.10.1984 – 09.10.1994

Dr. Klaus Ullmann

(ur. 07.04.1925 w Gliwicach, zm. 12.10.1997 w Jeleniej Górze).

09.10.1994 – 08.10.1995

Dr. Dieter Pohl

(ur. 01.03.1934 w Jeleniej Górze, gest. 15.08.2020 in Kolonii)

03.03.1996 – 18.04.1999

Wilfried von Korn

(ur. 17.03.1926 w Drołtowicach k. Sycowa/Dolny Śląsk)

18.04.1999 – 18.12.2013

Reinhard Blaschke

(ur. 15.09.1934 w Kostrzy k. Jawora/Dolny Śląsk)

17.04.2016 – 22.09.2022

Prof. Dr. Michael Pietsch

(ur. 28.07.1958 w Kassel, zm. 22.09.2022 w Moguncjiz)

POWSTANIE I ROZWÒJ STOWARYZYSZENIA HAUS SCHLESIEN

Każdy początek jest trudny

Po zakończeniu II wojny światowej uchodźcy i wypędzeni ze Śląska stracili nie tylko domy i gospodarstwa, ale i całe swoje środowisko socjalne. Spotkania byłych mieszkańców i lokalne gazety pomagały odnaleźć bliskie osoby, lecz brakowało centralnego miejsca dla wszystkich Ślązaków, gdzie można było pielęgnować tradycje i wymieniać się wspomnieniami. Wraz z podpisaniem Układu Warszawskiego i wynikającym z niego faktycznym uznaniem granicy na Odrze i Nysie ostatecznie przepadła nadzieja na powrót i jednocześnie wzrosła potrzeba „kawałka małej ojczyzny na Zachodzie“. Aby ją stworzyć, niecały tuzin Ślązaków założył w 1973 roku stowarzyszenie użyteczności publicznej HAUS SCHLESIEN.

Zanim doszło do konkretnej realizacji, należało zebrać dostatecznie dużo pieniędzy, aby móc nabyć nieruchomość nadającą się do spełnienia celu Stowarzyszenia. Dokonywało się to poprzez apele o datki i rozmowy ze znanymi osobistościami. Jednocześnie dyskutowano o lokalizacji i zadaniach przyszłego HAUS SCHLESIEN. Należało  przy tym rozważyć możliwości finansowe, skonfrontować  je z  iluzjami i przekonać wielu sceptyków. Ze względu na bliskość do politycznych decydentów i centralne położenie zdecydowano się na siedzibę niedaleko stolicy federacji  w Bonn. W roku 1977 podjęto rozmowy z miastem Königswinter, które zaoferowało trzy obiekty położone na terenie miasta, a wśród nich dawny dworek dzierżawcy w Heisterbacherrott. W czerwcu 1978 roku Stowarzyszenie HAUS SCHLESIEN za 350 000 marek zakupiło ten czteroskrzydłowy obiekt wraz z działką o powierzchni 12 000 m² .

Gdy 15 października tego samego roku podczas skromnej uroczystości nastąpiło oficjalne przekazanie, można było rozpocząć prace. Odtąd na fasadzie widniał napis: „HAUS SCHLESIEN w Siedmiogórzu – dwór w odbudowie”.  Wiele tysięcy bezpłatnie wykonywanych godzin pracy i wiele milionów marek zostało w ciągu dziesięcioleci zainwestowanych w posiadłość. Stąd też założyciele i ich sojusznicy byli podczas oficjalnego otwarcia 5 lipca 1981 roku dumni z tego, co udało się osiągnąć. Jednak mimo całego entuzjazmu z oddania obiektu do użytku, Stowarzyszenie wciąż jeszcze stało przed wielkimi wyzwaniami.

Od „dworku dzierżawcy w odbudowie“ do centrum kultury i spotkań

W roku 1982 rozpoczął się drugi etap budowy, w części zachodniej z dawnymi stajniami powstały na parterze trzy sale z przeznaczeniem na organizację imprez i wystawy, na górnym piętrze urządzono następne pokoje gościnne z łazienkami. Prace w domu Riesengebirge (Karkonosze) – wszystkim domom nadano nazwy śląskich krain – mogły zostać ukończone do końca 1984 roku. Stowarzyszenie potrzebowało jednak środki nie tylko na prace na zewnątrz obiektu i przebudowę, ale także na urządzenie pokoi. W tym celu zwrócono się do okręgowych wspólnot ojczyźnianych i obiecano im, że jeżeli  grupa ojczyźniana przekaże dostatecznie dużo pieniędzy na urządzenie pokoju, to zostanie mu nadana nazwa grupy.  Idea ta spotkała się z pozytywnym odzewem. Od roku 1985 nowe pomieszczenia umożliwiały organizację większych imprez, odbywały się w nich zjazdy byłych mieszkańców, prywatne uroczystości oraz planowane i przeprowadzone przez Stowarzyszenie seminaria i zajęcia wakacyjne, a ponadto było wreszcie dość miejsca na prezentację na wystawach imponujących już zbiorów. W marcu 1985 roku można było otworzyć pierwszą wielką wystawę specjalną pod tytułem „Schlesische Kostbarkeiten” (Śląskie klejnoty). Była to pierwsza z ponad 300 wystaw specjalnych, które można było odtąd zobaczyć w HAUS SCHLESIEN.

Wraz z zakończeniem trzeciego etapu budowy w 1988 roku Schaufenster Schlesien (Okno wystawowe Śląsk) zyskało po raz pierwszy własne pomieszczenie. W uzupełnieniu do wystaw zmiennych urządzono tu wystawę stałą. Na parterze po otwarciu Namslauer Braustübel (Piwiarnia namysłowska) znalazło się miejsce dla „śląskiej intymności“. Pieniądze na zakup krzeseł i stołów do przytulnej piwiarni z kaflowym piecem zostały ofiarowane przez wiele osób prywatnych. Każdy fundator dostał „własne“ krzesło z nazwiskiem jako podziękowanie za finansowanie przedsięwzięcia.

Tego samego roku świętowano ukończenie czwartego etapu budowy, dawnej stodoły. Na budowę planowanej sali wystawowej na piętrze Ministerstwo Spraw Wewnętrznych przeznaczyło 1,9 miliona marek, a drugą połowę szacowanych kosztów Stowarzyszenie musiało zebrać samo.  Od 1992 roku do dyspozycji była już druga sala wystawowa na piętrze, w której prezentowano przede wszystkim śląskie rzemiosło artystyczne. Na parterze znajdowała się duża sala, dzisiejsza Eichendorffsaal (Sala Eichendorffa) oraz kuchnia.

Rozwój działalności kulturalnej i edukacyjnej

Zapisane w statucie „Zbieranie, przechowywanie i prezentowanie śląskich dóbr kultury oraz przedmiotów z zakresu krajo- i ludoznawstwa“ stało się ważną podstawą działalności HAUS SCHLESIEN. Regularne wystawy zmienne i obszerna w międzyczasie wystawa stała przyciągały licznych zwiedzających. Darowizny, depozyty oraz obiekty zakupione ze środków federalnych nieprzerwanie zwiększały atrakcyjność muzeum. Mimo tego wciąż martwiono się o utrzymanie muzeum i tym samym o przyszłość całej instytucji.

W latach 80. w śląskich kołach wiele kontrowersji wzbudziła dyskusja o lokalizacji przyszłego Schlesisches Landesmuseum (Śląskie Muzeum Krajowe): czy należy rozbudować istniejącą już instytucję czy urządzić nową w dolnosaksońskim Hildesheim, landzie patronackim Ślązaków? W środku tej dyskusji dzięki zjednoczeniu Niemiec zrodziła się szansa na powstanie Śląskiego Muzeum Krajowego. W połowie lat 90. XX wieku zapadła decyzja o rozbudowie Muzeum Krajowego w Görlitz. Na początku XXI wieku HAUS SCHLESIEN musiał przekazać temu muzeum liczne eksponaty zakupione ze środków federalnych. W roku 1999, po zakończeniu instytucjonalnego wsparcia przez Federalne Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, masowe protesty członków Stowarzyszenia, jego przyjaciół i sponsorów oraz doskonała  praca instytucji sprawiły, że ze strony Pełnomocnika Rządu ds. Kultury i Mediów zostało zapewnione solidne wsparcie dla projektów, co na dłuższy czas zabezpieczało przyszłość HAUS SCHLESIEN. Jednocześnie utrzymanie Domu nie byłoby możliwe bez składek członków, darowizn i spadków ludzi i instytucji z nim związanych.

Po upadku żelaznej kurtyny można wreszcie było zrealizować zapisane w statucie „utrzymywanie stosunków z sąsiadami Niemiec“ także w odniesieniu do Polski i Czech. Po 45 latach Śląsk się w końcu przybliżył, co dało HAUS SCHLESIEN nowe możliwości i wyzwania. Już wcześniej nawiązano pierwsze kontakty z muzeami i instytucjami kulturalnymi na Śląsku, tak że w 1992 roku została zaprezentowana pierwsza wystawa gościnna w Muzeum Okręgowym w Jeleniej Górze. Następnie przyszedł czas na wystawy we Wrocławiu i w coraz to innych miastach Śląska. Stała obecność na Śląsku była w 2000 roku efektem współpracy z Fundacją Lubiąż. W położonym nad Odrą klasztorze Lubiąż, największym i najstarszym klasztorze cystersów na Śląsku, można obejrzeć wystawy HAUS SCHLESIEN.  Ponadto od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej w 2004 we współpracy z polskimi partnerami zostało zaplanowanych i zrealizowanych wiele wystaw wędrownych.

W połowie lat 90. XX wieku nawiązano kontakty ze śląskimi uniwersytetami i szkołami wyższymi, co doprowadziło do stworzenia Schlesische Begegnungen (Śląskie spotkania). Pierwsza grupa z czeskiej Opawy odwiedziła HAUS SCHLESIEN w 1996 roku. W międzyczasie gościło tu ponad 200 polskich i czeskich grup studentów.

W ciągu pięciu dziesięcioleci z idei kilku Ślązaków powstało miejsce kultury i spotkań, które jest znane daleko poza granicami regionalnymi czy narodowymi i wysoko cenione. HAUS SCHLESIEN jest dzisiaj miejscem żywej kultury pamięci dla Ślązaków i Nie-Ślązaków wszystkich pokoleń i narodowości, które ma ważny wkład w zachowanie, dokumentację, prezentację i rozpowszechnianie kultury i historii środkowoeuropejskiego regionu – Śląska.

Więcej pod:  Audioguide